Dịch:
DS. Nguyễn Quang Việt
Nguồn: Nguồn:
Alison Blenkinsopp, Paul Paxton and John Blenkinsopp (2014). Symptoms in the
Pharmacy - A Guide to management of common illnesses 7th.
Đáp ứng
yêu cầu sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp dược sĩ cần có kỹ năng giao tiếp tế
nhị. Nên tạo các điều kiện tư vấn riêng biệt và có khu vực hoặc phòng tư vấn
rộng rãi và thuận tiện hơn sẽ cải thiện yêu cầu tư vấn này. Phải rất thận trọng
trong sử dụng từ ngữ khi trao đổi với khách hàng. Khoảng 20% phụ nữ sẽ tới nhà
thuốc khác chứ không phải nhà thuốc họ thường
xuyên đến vì muốn giữ kín danh tính.
Những gì bạn cần biết
|
Lứa tuổi
Tại sao cần thuốc tránh thai khẩn cấp? Xác nhận đã có quan hệ
tình dục không được bảo vệ hoặc đã thất bại trong các biện pháp tránh thai.
Khi nào có quan hệ tình dục không được bảo vệ hay các biện pháp tránh thai thất
bại?
Người phụ nữ có thể đã có thai không?
Các loại thuốc khác đang dùng
|
Ý nghĩa của câu hỏi và câu
trả lời
Lứa tuổi
Có thể cung cấp thuốc tránh thai khẩn cấp như thuốc OTC theo danh
mục thuốc chỉ bán ở nhà thuốc (P[2] medicine) cho phụ nữ từ 16 tuổi trở lên. Đối với các cháu gái dưới
16 tuổi dược sĩ có thể giới thiệu tới phòng khám hoặc trung tâm dịch vụ kế
hoạch hóa gia đình. Theo quy định của Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia (National
Health Service)[3], nhà thuốc có
thể cung cấp thuốc tránh thai khẩn cấp theo một bộ văn bản pháp lý hướng dẫn (Patient
Group Direction-PGD gọi tắt là văn bản hướng dẫn-VBHD). Theo các VBHD một số cơ
sở y tế gồm cả các nhà thuốc cộng đồng được phép cung cấp thuốc tránh thai khẩn
cấp cho các em gái dưới 16 tuổi.[4]
Tại sao cần thuốc tránh thai khẩn cấp
Những nguyên nhân phổ biến nhất cần đến thuốc tránh thai khẩn cấp
gồm thất bại trong phương pháp tránh thai màng ngăn (rách bao cao su), quên
uống thuốc tránh thai và có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Khi khách hàng
quên uống thuốc dược sĩ nên hướng dẫn họ làm theo các khuyến cáo của Đơn vị
Hiệu quả Lâm sàng (Clinical Effectiveness
Unit), Khoa Kế hoạch Gia đình và Chăm sóc sức khỏe Sinh sản (Faculty of Family
Planning and Reproductive Health Care), Đại học Sản Phụ Hoàng gia (Royal
College of Obstetricians and Gynaecologists).
(Hướng
dẫn Tránh thai Khẩn cấp: Cập nhật 01/2012 tại trang web của Đơn vị Hiệu
quả Lâm sàng, Khoa Kế hoạch Gia đình và Chăm sóc Sức khỏe Sinh sản (KGCSS), Đại
học Sản Phụ Hoàng gia www.ffprhc.org.uk).
Khuyến
cáo của KGCSS sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp (2012)
|
|
Biện pháp tránh thai đang áp dụng
|
Tình
huống có thể gây có thai
|
Thuốc kết hợp
|
Nếu
quên hai viên thuốc tránh thai có hoạt chất ethinyl estradiol trở
lên trong tuần đầu tiên dùng vỉ thuốc (từ 1 tới 7 ngày bắt đầu uống
thuốc) và có quan hệ tình dục không được bảo vệ trong một tuần hoặc không sử dụng
thuốc trong tuần này.
|
Nếu
quên một hoặc nhiều viên thuốc tránh thai có hoạt chất có
progestogen trên 3 giờ hoặc muộn hơn (trên 12 giờ desogestrel) và có quan hệ tình
dục không được bảo vệ sau 2 ngày quên thuốc.
|
|
Thuốc tránh thai chỉ có progestogen dạng tiêm
|
Nếu
quên tiêm thuốc tránh thai (trên 14 tuần kể từ lần tiêm trước với thuốc tiêm
hoạt chất medro-xyprogestero acetat hoặc trên 10 tuần với thuốc
tiêm hoạt chất norethisteron
enanthat) và có quan hệ tình dục không được bảo vệ
|
Phương pháp màng ngăn
|
Nếu thất bại trong phương pháp tránh thai màng ngăn
|
Khi
quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc thất bại trong tránh thai
Cần
phải dùng thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 72 giờ khi có quan hệ tình dục
không được bảo vệ. Càng dùng thuốc sớm hiệu quả càng cao. Nếu quan hệ tình dục
không được bảo vệ diễn ra từ 72 giờ đến 5 ngày trước đó, người phụ nữ có thể
phải đặt vòng tránh thai (Intrauterine Device) như một phương pháp tránh thai
khẩn cấp.[6]
Các
yêu cầu này đôi khi dẫn tới việc mua thuốc tránh thai khẩn cấp để sử dụng sau (khi đi du lịch). Điều này sẽ để cập
tới ở phần dưới đây.
Có
thể người phụ nữ đã có thai không?
Bất
cứ khi nào khách hàng có quan hệ tình dục không được bảo vệ trong mọi giai đoạn
của chu kỳ kinh nguyệt hiện tại đều cần quan tâm. Hãy hỏi khách hàng về chu kỳ
kinh nguyệt có sớm hơn hoặc muộn hơn bình thường không. Nếu nghi ngờ dược sĩ có
thể đề nghị người phụ nữ tiến hành thử thai (dùng que thử thai). Thuốc tránh
thai khẩn cấp không có hiệu quả nếu người phụ nữ đã mang thai. Không có bằng
chứng thuốc tránh thai khẩn cấp có hại cho thai nhi.
Thuốc
tránh thai khẩn cấp tương tác với các loại thuốc khác đang dùng
Các
thuốc tác động tới men gan có khả năng làm tăng chuyển hóa levonorgestrel do đó
làm giảm hiệu quả thuốc. Những phụ nữ đang uống các loại thuốc sau đây cần tìm
biện pháp tránh thai khẩn cấp khác thay cho dùng thuốc tránh thai khẩn cấp:
Nhóm
thuốc chống co giật (carbamazepin,
phenytoin, primidon, phenobarbital)
Rifampicin, rifabutin và griseofulvin
Ritonavir, Hypericum perforatum St John’s wort[7]
Tương tác giữa ciclosporin và levonorgestrel: progestogen ức chế
chuyển hóa ciclo-sporin và dẫn tới tăng nồng độ thuốc. Nên tư vấn kỹ cho phụ nữ
muốn dùng thuốc tránh thai khẩn cấp đang dùng ciclosporin.
Các giai đoạn điều trị
Phải
sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 72 giờ sau khi có quan hệ tình dục
không được bảo vệ.
Khi nào nên khuyên bệnh nhân đi khám bác sĩ
|
Dưới
16 tuổi
Trên
72 giờ sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ
Dùng
một loại thuốc tương tác với thuốc tránh thai khẩn cấp
Các
yêu cầu sử dụng trong tương lai
|
Quản lý
Liều
lượng
Thuốc tránh thai khẩn cấp Levonorgestrel dùng một lần một viên 1,5 mg sử dụng càng sớm càng
tốt sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ.
Tác dụng phụ
Buồn
nôn tác dụng phụ hay gặp nhất, xảy ra ở khoảng 14% phụ nữ trong các thử nghiệm
lâm sàng với thuốc tránh thai khẩn cấp levonorgestrel. Số phụ nữ thực sự bị nôn
chỉ dưới (1%). Mặc dù ít khả năng bị nôn, hấp thụ levonorgestrel có thể bị ảnh
hưởng nếu bị nôn trong vòng 3 giờ sau khi dùng thuốc. Cần uống thêm một liều
thuốc càng sớm càng tốt.
Những phụ nữ nào không nên dùng thuốc tránh thai khẩn
cấp
Giấy
phép lưu hành thuốc P khuyên không dùng thuốc cho phụ nữ đang mang thai (vì
không tác dụng), những người bị rối loạn chức năng gan nặng hoặc có rối loạn
hấp thu nặng (bệnh Crohn).
Lời
khuyên khi cung cấp thuốc tránh thai khẩn cấp
1 Dùng thuốc càng sớm càng tốt.
2
Khoảng 1/7 số phụ nữ cảm thấy buồn nôn sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp levonorgestrel
nhưng chỉ có 1 % thực sự bị nôn.
3
Nếu bị nôn trong vòng 3 giờ sau khi uống thuốc, cần phải uống lại liều thuốc
khác.
4 Chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo có thể sớm hơn hoặc muộn hơn bình thường.
Nếu kinh nguyệt ít hơn, ngắn hơn hoặc nhiều hơn 3 ngày so với bình thường,
người phụ nữ cần phải đi khám chuyên khoa, bác sĩ hoặc nhân viên y tế ở khoa
sản phụ hoặc trung tâm kế hoạch gia đình sẽ khám và làm xét nghiệm chẩn đoán thai
để xác định tình trạng có thai.
5 Nếu người phụ nữ uống thuốc tránh thai phối hợp (Combined Oral
Contraceptive), nên sử dụng bao cao su và tiếp tục uống thuốc tránh thai liên
tục 7 ngày.
6 Thuốc tránh thai khẩn cấp không bảo vệ người sử dụng phòng tránh được các
bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Quan điểm thực hành
1
Ở nhiều khu vực các VBHD trao quyền cho dược sĩ được
cung ứng thuốc tránh thai khẩn cấp theo hướng dẫn của Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc
gia. Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia ban hành các VBHD cho phép phụ nữ được tự do
mua thuốc tránh thai khẩn cấp không phải theo quy định trong giấy phép lưu hành
sản phẩm OTC (cháu gái dưới 16 tuổi) và một số phụ nữ gặp khó khăn liên quan
đến chi phí bảo hiểm y tế khi sử dụng loại thuốc OTC này (khoảng £ 25) tiếp cận nhanh hơn với các loại thuốc tránh thai
khẩn cấp. Dược sĩ được phép cung ứng theo các VBHD phải thực hiện theo một phác
đồ điều trị quy định chặt chẽ và phải tiến hành theo SOP.
Ở một số khu vực danh mục thuốc trong VBHD cho nhà thuốc
có acetat ulipristal (UPA, EllaOne®), thuốc tác dụng đối kháng chọn lọc trên
thụ thể progesteron, phong bế hoạt tính progestogen có tác dụng tránh thai tới
5 ngày (120 giờ) sau khi có quan hệ tình dục không
được bảo vệ. Ulipristal có hiệu quả hơn so với levo-norgestrel ở phụ nữ
có chỉ số trọng lượng cơ thể và chiều cao (Body Mass Index) trên 30 và với phụ
nữ trong thời gian dễ thụ thai (thời kỳ rụng trứng). Khác biệt giữa ulipristal
và levonorgestrel ở tương tác thuốc.[8]
2
Dược sĩ cần nắm thông tin về các trung tâm dịch vụ kế hoạch hóa gia đình tại
địa phương, giờ phục vụ của các trung tâm này để có thể tham khảo nếu có khách
hàng không phù hợp với điều kiện cung ứng thuốc tránh thai khẩn cấp có nội tiết
tố được phép bán tại nhà thuốc (thuốc tránh thai khẩn cấp thuộc nhóm P) dược sĩ
có thể tư vấn cho khách hàng. Hiểu biết về các trung tâm dịch vụ tại địa phương
rất quan trọng giúp việc tư vấn đầy đủ các thông tin thường xuyên về phương
pháp tránh thai và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục cho những khách hàng mong
muốn nhận được những điều hữu ích về sức khỏe sinh sản và tình dục lành mạnh.
4 Đối với việc cấp trước thuốc tránh thai
khẩn cấp, Khoa Kế hoạch Gia đình và Chăm sóc Sức khỏe Sinh sản, Đại học Sản Phụ
Hoàng gia hướng dẫn các nhân viên y tế có thể xem xét việc cung cấp sẵn này trên
cơ sở riêng biệt cho những phụ nữ có nguy cơ (phụ nữ sử dụng phương pháp tránh
thai màng ngăn hoặc đi du lịch nước ngoài). Tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy
phụ nữ có thể cảm thấy miễn cưỡng khi được hỏi về việc cấp trước thuốc tránh
thai khẩn cấp do những lo ngại tới việc bị phán xét và do đó Khoa Kế hoạch Gia
đình và Chăm sóc Sức khỏe Sinh sản, Đại học Sản Phụ Hoàng gia khuyến cáo nhân
viên y tế nên chủ động hơn trong việc thông tin về sử dụng của tránh thai khẩn
cấp cho các phụ nữ. Hiệp hội Dược phẩm Hoàng Gia Vương Quốc Anh (Royal
Pharmaceutical Society) hướng dẫn nếu phải đối mặt với một yêu cầu cung ứng
trước thuốc tránh thai khẩn cấp dược sĩ nên sử dụng khả năng chuyên môn để ra quyết
định lâm sàng phù hợp với việc cung cấp. Hiệp hội Dược phẩm Hoàng Gia gợi ý:
Từ chối yêu
cầu cấp lại để dùng về sau thuốc tránh thai khẩn cấp và tư vấn cho khách hàng
tìm kiếm các phương pháp tránh thai đáng tin cậy hơn miễn là nhắc nhở đảm bảo
mọi sử dụng tiềm tàng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn, hiệu quả, hợp lý.
Hiệp
hội đề xuất đưa vào tư vấn những điểm sau đây:
(a)
Đọc lại tờ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng sản phẩm để đảm bảo thuốc
tránh thai khẩn cấp vẫn còn thích hợp với bạn.
(b) Hiệu
quả thuốc tránh thai khẩn cấp (levonorgestrel) giảm dần theo thời điểm sử dụng
và sẽ chỉ có hiệu quả nếu sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) khi có quan hệ
tình dục không được bảo vệ hay các phương pháp tránh thai bị thất bại.
(c) Đặt
vòng tránh thai có thể có hiệu quả tới 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình
dục không được bảo vệ hoặc trong vòng 5 ngày kể từ ngày rụng trứng dự kiến.
(d) Thuốc
tránh thai khẩn cấp chống chỉ định với phụ nữ có thai. Nếu bạn có quan hệ tình
dục không được bảo vệ trên 72 giờ trước và xẩy ra từ kỳ kinh trước của bạn, bạn
có thể đã có thai và sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ không có hiệu quả.
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn để được tư vấn.
Trong
một thử nghiệm tiếp cận rộng hơn với thuốc tránh thai khẩn cấp trên 2000 phụ
nữ, được cấp trước thuốc ở nhà có nhiều khả năng sử dụng thuốc tránh thai khẩn
cấp khi cần thiết không thấy có ảnh hưởng tới sử dụng biện pháp tránh thai
thường xuyên hoặc làm tăng hành vi tình dục có nguy cơ cao.
Thuốc tránh thai khẩn cấp trong thực
hành
Ca
lâm sàng 1
Bạn nhận ra
một khách hàng thường xuyên tới nhà thuốc nói chuyện với dược sĩ. Người phụ nữ cảm
thấy cần dùng thuốc tránh thai khẩn cấp và bạn mời khách hàng tới khu vực tư
vấn riêng biệt ở nhà thuốc. Khi hỏi bạn biết khách hàng sử dụng thuốc tránh chỉ
có progestogen nhưng sẽ đi công tác vào đầu tuần này và quên uống một viên vì không
mang theo vỉ thuốc. Theo thông tin trên tờ hướng dẫn khách hàng phải áp dụng
biện pháp tránh thai khác trong 7 ngày. Đêm qua khách hàng có quan hệ tình dục
và không dùng bao cao su. Khách không dùng bất cứ loại thuốc nào khác cũng như
mọi loại thuốc thảo dược ngoài sử dụng thuốc tránh thai. Kỳ kinh gần đây bình
thường và không có thêm quan hệ tình dục không được bảo vệ.
Quan điểm của dược sĩ
Nhiều
phụ nữ yêu cầu thuốc tránh thai khẩn cấp có độ tuổi từ 20 đến 30 và sử dụng
thường xuyên các biện pháp tránh thai nhưng đã có một sai sót nào đó. Người phụ
nữ này cần phải dùng thuốc tránh thai khẩn cấp và dược sĩ có thể sử dụng các
thông tin trong tờ hướng dẫn sử dụng để tư vấn cho khách hàng về thời gian dùng
thuốc và phải làm gì nếu bị tác dụng. Các dược sĩ cũng có thể cung cấp bao cao
su hoặc thuốc diệt tinh trùng và khuyên tăng cường tiếp tục dùng các phương
pháp tránh thai khác cho đến khi dùng đủ 7 ngày liên tục thuốc tránh thai chỉ
có progestogen.
Quan điểm của bác sĩ
Cách
tiếp cận của dược sĩ hợp lý. Có khả năng dễ thực hiện tư vấn hơn vì các dược sĩ
đã có một mối quan hệ chuyên môn với người bệnh và sẽ dễ dàng hơn với người
bệnh muốn tìm nơi đầu tiên nhận được lời khuyên. Sẽ có ích cho khách hàng khi
muốn xem xét liệu có phù hợp với thuốc tránh thai chỉ có progestogen và cho dù
trước đó khách hàng có quên uống thuốc. Khách hàng có thể được tư vấn đến bác
sĩ kê đơn theo dõi các vấn đề liên quan.
Ca
lâm sàng 2
Khoảng
16 giờ 30 một chiều thứ bảy một cô gái trẻ bước vào nhà thuốc, yêu cầu nhân
viên bán hàng tư vấn sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp và được giới thiệu đến gặp
bạn (dược sỹ phụ trách). Bạn mời khách hàng đến khu vực tư vấn ở nhà thuốc khi trao
đổi bạn biết khách hàng có quan hệ với bạn trai lần đầu tiên đêm qua và không
áp dụng các biện pháp tránh thai. Khách hàng không dùng bất cứ loại thuốc hoặc mọi
loại thảo dược nào khác. Khách hàng có chu kỳ kinh nguyệt khá đều khoảng 30
ngày. Bạn đoán người khách có thể dưới 16 tuổi.
Quan điểm của dược sĩ
Cô
gái này có quan hệ tình dục không được bảo vệ trong khoảng 12-18 giờ trước. Nếu
dưới 16 tuổi mua thuốc tránh thai khẩn cấp ở nhà thuốc không phù hợp các điều
khoản trong giấy phép sản phẩm và dược sĩ có thể hỏi tuổi khách hàng. Một số
nhà thuốc có thể cung cấp thuốc tránh thai khẩn cấp theo quy định của Cơ quan
Dịch vụ Y tế Quốc gia đối với người dưới 16 tuổi thông qua một VBHD cụ thể. Nếu
ở khu vực không có VBHD phù hợp, dược sĩ sẽ phải xem xét các phương pháp tiếp
cận khác có sẵn. Trung tâm walk-in[9],
các thày thuốc trung tâm đang ngoài giờ làm việc hoặc Khoa Tai nạn và Cấp cứu
có thể vẫn tiếp cận được và khoảng thời gian sử dụng ulipristal đến 120 giờ, do
đó hẹn gặp lại khách hàng vào ngày thứ hai để tiếp cận thuốc vẫn nằm trong phạm
vi an toàn. Nếu tất cả những phương cách khác không khả thi, dược sĩ phải cân
nhắc lợi ích và rủi ro tham khảo việc cung ứng thuốc không phù hợp các điều
khoản của giấy phép lưu hành sản phẩm OTC. Trong khi thời gian bắt đầu phải
dùng thuốc trong vòng 72 giờ sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ,
dùng càng sớm thuốc tránh thai khẩn cấp càng có hiệu quả. Dược sĩ phải khéo léo
đề nghị khách hàng có thể được tư vấn về các biện pháp tránh thai thường xuyên
và thảo luận xem khách hàng có muốn được các thày thuốc đa khoa hoặc các trung
tâm dịch vụ kế hoạch hóa gia đình tại địa phương tư vần về điều này không.
Quan điểm của bác sĩ
Việc
tham khảo phụ thuộc chính vào tuổi tác của khách
hàng, có thể khó khăn khi xác định tuổi và có hay không VBHD tại địa phương cho
phép thực hiện điều này. Một trong những vấn đề ở đây là ngày, giờ thực hiện.
Không chắc các trung tâm dịch vụ kế hoạch hóa gia đình ở địa phương mở cửa vào
cuối ngày thứ bảy. Khách hàng có thể phải đợi đến thứ hai, nhưng như vậy có thể
sát tới thời hạn cuối cùng 72 giờ có hiệu quả đối với levonorgestrel mặc dù vẫn
hiệu quả đối với ulipristal. Sẽ tốt hơn khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp càng
sớm càng tốt. Phương án tối ưu đối với khách hàng là gọi điện thoại cho người
trực dịch vụ của thày thuốc. Điều này có thể có thể thực hiện tại các nhà thuốc
và khách hàng có thể thảo luận về những gì cần làm
với nhân viên trực của thày thuốc hoặc điều dưỡng viên tại đó. Nếu khách hàng
thực sự dưới 16 tuổi, bác sĩ phải khuyến khích cô bé nói sự thực với cha mẹ.
Theo hướng dẫn Hội đồng Y khoa Bác sỹ Gia đình các bác sĩ trong hệ thống này có
thể kê thuốc tránh thai cho những các bé gái dưới 16 tuổi không cần có sự đồng thuận
hoặc hiểu biết của cha mẹ, miễn là:
(a) Khách
hàng hiểu tất cả các khía cạnh tư vấn và những điều liên quan.
(b) Bạn
không thể thuyết phục những người trẻ tuổi nói với cha mẹ họ hoặc cho phép bạn
nói với cha mẹ họ.
(c)
Trong mối quan hệ giữa các biện pháp tránh thai và các bệnh lây truyền qua
đường tình dục, những người trẻ rất có khả năng đã có quan hệ tình dục hoặc
không được điều trị các chứng bệnh này.
(d)
Sức khỏe thể chất và tinh thần của họ có khả năng bị tổn thương trừ khi họ nhận
được tư vấn hoặc điều trị như vậy.
(e)
Điều có lợi ích nhất đối với người trẻ tuổi là nhận được tư vấn và điều trị
không cần cho cha mẹ họ biết hoặc sự đồng thuận từ cha mẹ họ.
Ca
lâm sàng 3
Một
phụ nữ muốn mua thuốc tránh thai khẩn cấp tìm đến nhà thuốc của bạn. Khách hàng
nghĩ có thể đã mang thai vì 2 ngày trước quên uống một viên thuốc tránh thai
kết hợp (Oral Contraceptive Pill) trong tuần thứ hai theo chỉ dẫn trên vỉ
thuốc. Biệt dược thuốc cô uống chứa 20 microgam ethinyloestradiol. Khách hàng
có quan hệ tình dục đêm qua. Kinh nguyệt gần đây bình thường.
Quan điểm của dược sĩ
Hướng
dẫn của Khoa Kế hoạch Gia đình nói rõ không cần dùng thuốc tránh thai khẩn cấp trừ
khi người phụ nữ quên uống hai hoặc nhiều viên thuốc trong tuần đầu tiên dùng
thuốc tránh thai thông thường. Người phụ nữ nên sử dụng một biện pháp tránh
thai khác như bao cao su cho đến khi dùng đủ thuốc 7 ngày liên tục. Nếu khách
hàng tiếp tục quan tâm và vẫn muốn dùng thuốc tránh thai khẩn cấp, dược sĩ có
thể cung cấp thuốc vì không có vấn đề mất an toàn. Thời gian kỳ kinh tiếp theo
có thể bị biến đổi. Các dược sĩ cũng nên gợi ý khách hàng mua thêm bao cao su
và thuốc diệt tinh trùng.
Quan điểm của bác sĩ
Tư
vấn của dược sĩ hợp lý. Sẽ hữu ích cho khách hàng nếu biết được các vấn đề
tương tự đã xảy ra trước đó. Khách hàng có thể được tư vấn những điều có lợi nhờ
thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn tại phòng khám kế hoạch hóa gia
đình và tránh thai dù có quyết định dùng thuốc tránh thai khẩn cấp ở thời gian này hay không.
Ca
lâm sàng 4
Một
khách hàng tới nhà thuốc kể lại: “Tuần trước tôi đi du lịch Nam Mỹ với bạn trai
6 tháng vào thời gian nghỉ phép trong năm. Chúng tôi đã sử dụng bao cao su
nhưng tôi lo lắng khi một viên thuốc bị hỏng trong khi chúng tôi đi dã ngoại.
Vì vậy, tôi đến nhà thuốc hỏi mua thuốc tránh thai khẩn cấp. Tôi không muốn đến
bác sĩ khám bệnh”.
Người
phụ nữ này đang thuốc hỏi mua thuốc tránh thai khẩn cấp ở nhà thuốc. Sử dụng
biểu đồ dưới đây và ra quyết định theo hiểu biết chuyên môn của bạn để đáp ứng
yêu cầu khách hàng.
Tiềm ẩn nguy hại cho người bệnh do không
được cung cấp
|
Tiềm ẩn nguy cho người bệnh do được cung
cấp
|
Lợi ích tiềm năng cho người bệnh do được
cung cấp
|
Hậu quả đối với dược sĩ do cung cấp hoặc
không cung cấp
|
Tôi sẽ làm gì nếu người bệnh là tôi hoặc
chồng tôi hoặc mẹ tôi hoặc con tôi? Quyết định này có khác với một quyết định
tôi đã ảnh hưởng tới người bệnh? Tại sao?
|
[1]
Alison Blenkinsopp, Paul Paxton and John Blenkinsopp, Symptoms in the Pharmacy: A Guide
to the Management of Common Illness, Seventh Edition 2014, John Wiley
& Sons, Ltd. Published
[2]
Nhóm thuốc không kê đơn chỉ bán ở nhà thuốc theo phân loại thuốc ở EU. Bạn đọc
có thể tham khảo thêm bài viết VẤN ĐỀ NÓNG BÁN THUỐC Ở SIÊU THỊ
http://namudinsider.com/?p=12033 Chú giải của người dịch (CGND).
[4] Các
VBHD quy định các điều kiện chi tiết cho phép cung ứng thuốc kê đơn cho người
bệnh cụ thể không cần đơn thuốc và không thể xác định được danh tính trước khi
điều trị theo phác đồ điều trị đã thỏa thuận tại mỗi địa phương theo một VBHD
riêng. Ở Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia và ở một số khu vực có các VBHD các nhà
thuốc cộng đồng được ủy quyền cung cấp một số dịch vụ trong đó có thuốc tránh
thai khẩn cấp. Các dịch vụ này phải đáp ứng các tiêu chí an toàn và chất lượng.
Để đáp ứng yêu cầu vừa nêu dược sỹ cộng đồng phải theo các khóa đào tạo, phải
cập nhật kiến thức, phù hợp và phải sát hạch có đủ năng lực quản lý thuốc theo
các VBHD và theo khuyến nghị của Bộ Y tế. Khi thực hành bắt buộc phải theo các
quy trình thao tác chuẩn SOP (Standard operating procedure) và ghi chép và lưu
trữ hồ sơ từ thao tác đến nhà cung cấp sản phẩm thuốc (xem thêm phần Giới thiệu
Hướng dẫn sử dụng sách) CGND.
[5] Ở Việt Nam thuốc tránh thai chỉ có
progestogen gọi là thuốc tránh thai cho người đang cho con bú CGND.
[6] Ở
Vương Quốc Anh và một số nước châu Âu ngoài dùng thuốc tránh thai khẩn cấp,
người phụ nữ có thể đến phòng khám chuyên khoa sản hoặc Trung tâm Kế hoạch hóa
Gia đình đặt vòng tránh thai tạm thời cho đến khi an toàn rồi tháo ra nếu muốn
CGND.
[7] St John’s wort Cây Ban Âu Hypericum
perforatum L. Họ: Ban Hypericaceae
cây nhập nội và đưa vào trồng tại các tỉnh miền núi phía Bắc từ năm 2004. Cây
này được sử dụng như một loại thảo dược tại các nước châu Âu. Bộ phận sử dụng:
Phần trên mặt đất thu hoạch khi cây bắt đầu ra hoa. Công dụng: Dùng điều trị
bệnh trầm cảm. Ngoài ra được dùng làm thuốc trị bệnh gan, thuốc chống viêm,
kháng khuẩn, chữa bỏng, chống virus, chống nghiện rượu CGND.
[8] Trong
nhóm này còn có mifepriston (biệt dược mifestad của Standa Việt Nam)
tác dụng tránh thai khẩn cáp chỉ với một liều đơn nhất 10 mg CGND.
[9] Trung
tâm walk-in. Trung tâm y tế cung cấp miễn phí các dịch vụ và nhanh chóng tiếp
cận tư vấn chăm sóc sức khỏe và điều trị. Người dân ở Vương Quốc Anh khi thụ
hưởng dịch vụ tại các trung tâm walk-in không cần đặt lịch hẹn trước. Trung tâm
tư vấn và điều trị các thương tích nhẹ, bệnh tật và hướng dẫn về làm thế nào để
sử dụng các dịch vụ Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia CGND.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire