Phác đồ kết hợp không chứa metformin cho bệnh nhân đái tháo đường typ 2

Tóm tắt

Mục tiêu: Hiện tại vẫn thiếu sự đồng thuận của giới chuyên môn trong việc lựa chọn phác đồ kết hợp cho các bệnh nhân đái tháo đường typ 2 không thể sử dụng metformin. Bài tổng quan này nhằm tóm tắt dữ liệu y văn mô tả phác đồ kết hợp không chứa metformin.

Cơ sở dữ liệu: Tìm kiếm trong Pubmed (từ tháng 1/1990 đến tháng 8/2004) bằng các thuật ngữ là các thuốc điều trị mới dùng một mình hoặc sử dụng phối hợp các thuật ngữ; chỉ lọc các dữ liệu liên quan đến thử nghiệm lâm sàng (Clinical Trial), phân tích meta (Meta analysis) và sử dụng ngôn ngữ tiếng anh.

Lựa chọn nghiên cứu và trích xuất dữ liệu: Các kết quả được tổng quan từ các thử nghiệm đa trung tâm, thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng của phác đồ kết hợp không chứa metformin trong 5 năm trước và đặc biệt ở Mỹ hoặc quần thể đa chủng tộc.

Tổng hợp dữ liệu: Mặc dù nhiều thuốc đường uống hoặc tiêm được nghiên cứu kết hợp metformin để quản lý đái tháo đường typ 2 trong khi đó dữ liệu về các phác đồ kết hợp không chứa metformin vẫn còn hạn chế. Các kết hợp các incretin (chất chủ vận receptor glucagon-like peptide-1 [GLP1-RA] đường tiêm hoặc các chất ức chế dipeptidyl peptidase-4 [DPP-4i] đường uống) cùng với sulfonylurea, thiazolidinedione hoặc insulin đã được nghiên cứu và  cho thấy có hiệu quả giảm đường huyết nhiều hơn so với đơn trị liệu. Các incretin ít gây hạ đường huyết khi sử dung đơn trị liệu; nên giảm liều sulfonylurea hoăc insulin khi sử dụng phác đồ kết hợp. Các nghiên cứu mới đây đang kiểm chứng sự kết hợp giữa một chất ức chế  đồng vận chuyển Na- glucose đường uống với một chất ức chế DPP-4. Trong một nghiên cứu gần đây cho thấy kết hợp này làm giảm 1,1-1,2% A1c (glycated hemoglobin) và giảm cân những không làm tăng nguy cơ hạ đường huyết.

Kết luận: Việc lựa chọn phác đồ kết hợp thích hợp nhất cho bệnh nhân đái tháo đường typ 2 yêu cầu cân bằng lợi ích về lâm sàng với những nguy cơ như tăng cân và hạ đường huyết. Phác đồ điều trị nên được cá thể hóa cho những quần thể bệnh nhân dễ thương tổn và không thích hợp để sử dụng metformin.

Dịch: Đoàn Thi Phương - SVD4 - ĐH Dược Hà Nội 

Hiệu đính: Ths.DS. Đỗ Thị Hồng Gấm, BV Bạch Mai

Nguồn: Goldman-Levine JD1. Combination therapy when metformin is not an option for type 2 diabetes. Ann Pharmacother. 2015 Jun;49(6):688-99. doi: 10.1177/1060028015572653. Epub 2015 Mar 13.